اين ماه ماه بسيار شريفى است به اين جهت كه :
1- از ماههاى حرام مى باشد.
2- از اوقات دعا مى باشد و حتى در زمان جاهليت به اين مطلب مشهور بوده و مردم آن زمان منتظر اين ماه بوده تا در آن دعا كنند.
3- اين ماه، ماه اميرالمؤمنين (عليه السلام) مى باشد؛ همانطور كه در بعضى از روايات آمده است چنانچه شعبان، ماه رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) و رمضان، ماه خداى تعالى مى باشد.
4- شب اول آن يكى از چهار شبى است كه تاكيد به زنده نگهداشتن آن به عبادت شده است.
5- درباره روز نيمه آن آمده است كه محبوبترين روزها نزد خداوند بوده و زمان انجام عمل «استفتاح» است كه بطور مفصل خواهد آمد.
6- روز بيست و هفتم اين ماه ، مبعث پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) مى باشد.
روزى كه زمان ظهور رحمت خداوند است. چيزى كه از اول خلقت تا كنون مانند آن ديده نشده است.
اين گوشه اى از فضايل اين ماه بود و ما توان فهم تمام فضايل اين ماه شريف را نداريم.
نداى ملك داعى (فرشته دعوت کننده) و جواب آن
يكى از مراقبتهاى مهم در اين ماه به ياد داشتن حديث «مَلَك داعى» مى باشد كه از پيامبرص روايت شده است:
“خداى متعال در آسمان هفتم فرشته اى را قرار داده است كه «داعى» گفته مى شود. هنگامى كه ماه رجب فرا می رسد، اين فرشته در هر شب اين ماه تا صبح مى گويد:
خوشا بحال تسبيح كنندگان خدا، خوشا بحال فرمانبرداران خدا. خداى متعال مى فرمايد: همنشين كسى هستم كه با من همنشينى كند، فرمانبردار كسى هستم كه فرمانبردارم باشد و بخشنده خواهان بخشايش هستم. ماه، ماه من؛ بنده، بنده من و رحمت، رحمت من است. هر كسى در اين ماه من را بخواند، او را اجابت مى كنم و هركس از من بخواهد، به او مى دهم و هركس از من هدايت بخواهد، او را هدايت مى كنم. اين ماه را رشته اى بين خود و بندگانم قرار دادم كه هركس آن را بگيرد به من مى رسد.”
افسوس از كوتاهى ما در طاعت خدا!
كجايند شكرگزاران؟ كجايند تلاشگران؟
آيا عاقلان توان فهم حق اين نداى آسمانى را دارند؟
پس چرا جوابى نمى شنوم؟
كجايند عارفانى كه مى دانند كسى توان شكر اين نعمت را ندارد؟
كجايند كسانى كه اقرار به كوتاهى و عجز دارند كه در جواب اين منادى آسمانى بگويند: اجابت كرده و ياريت مى كنيم درود و سلام بر تو اى منادى خداى زيبا و جليل، شاه شاهان، مهربانترين مهربانان، خداى بردبار و كريم، رفيق دلسوز، صاحب عفو بزرگ، تبديل كننده بديهاى انسان به خوبيها؟
با گوش دل شنيديم آنچه را از پروردگار به ما رساندى كه «من همنشين كسى هستم كه با من همنشينى كند» در حالى كه بزرگى اين ابلاغ هر زبانى را در عالم امكان و در تكليف جواب آن ، لال كرده و عاقلان از زيبايى اين كرامت متحير شدند. اگر هر كدام از مشرف شدگان به اين خطاب داراى بدن تمام جهانيان و روحهاى تمام صاحبان روح بودند و تمام آن را در جواب و براى بزرگداشت اين خطاب فدا مى كردند، چيزى از حقوق آنرا ادا نكرده و شكر حتى جزيى از آن را نمى توانستند بجا آورد.
عجيب تر از اين ديده اى؟
ديده اى كه خالق، مخلوق را براى همنشينی خود بخواند ولى مخلوق اجابت نكند در حالى كه آقا، مناجات
بنده و انس او را دوست دارد، بنده از قبول عنايت او خوددارى كند!
بنابراين بخاطر فضل و كرمت و بخاطر مقام اوليايت ، محمد و آل او، صلواتى بى پايان بر آنان فرست ؛ صلواتى كه با آن گناهان ما را آمرزيده عيبهاى ما را اصلاح و عقل و نور ما را با آن كامل كنى و خود و آنان را به ما بشناسانى و ما را به خودت و آنان نزديك نمايى و مقام ما را در همنشينى با آنان نزد خود بالا ببرى؛ و با اين صلوات از ما خشنود شده آنچنانكه هيچگاه از ما خشمگين نشوى تا در حالى كه از تو راضى بوده و تو نيز از ما راضى باشى بر تو وارد شويم ؛ و ما را به آل محمد ص ملحق نمايى همراه با شيعيان نزديك و اولياى گذشته آنان در جايگاه راستى نزد پادشاه توانا – كه در آنجا از نعمتها بهره مندند – و بر محمد و آل پاك او صلوات فرست كه هر چه خدا خواهد، همان است و قدرتى جز او نيست.
از ديگر مراقبتها در اين ماه اين است كه سالك معنى ماه حرام را بداند تا مواظب تمام كارها و حالتها و حتى امورى كه وارد قلبش مى شود باشد. و بداند كه سه ماه رجب ، شعبان و رمضان ماه عبادت است. بنابراين سزاوار است طالبان علم در آن ماهها عبادت را مقدم بر تحصيل علم نمايند؛ گر چه تحصيل علم نيز از برترين عبادتهاست.